Reis naar Cuba (13 dagen) (2024-02-12 / 2024-02-24)

⇒ Taxonomie vogels conform Illustrated Checklist of the Birds of the World, 2014/2016 ⇐

Maandag 12 februari 2024 stijgt ons vliegtuig om 11.30 h. op van Schiphol voor de vlucht naar Madrid, met de reisleider en drie deelnemers. Daar ontmoeten we de vierde – Belgische – deelnemer aan deze groepsreis, en stappen over op het vliegtuig naar Cuba. Om 02.00 h. Nederlandse tijd, dat is om 20.00 h. Cubaanse tijd, landen we te Havana, of ‘La Habana’ zoals de Cubanen het uitdrukken.

Geld wisselen doen we hier nog niet, want waarschijnlijk hanteren ze hier op het vliegveld de officiële koers, en die is meer dan een factor 10 ongunstiger dan wat je in het onofficiële circuit voor je Euro’s krijgt! Als je in Cuba zou betalen met tegen de officiële (onzin)koers ingewisselde Pesos, dan is Cuba een van de duurste landen op aarde. Maar met tegen de onofficiële koers gewisselde Pesos is het vrij goedkoop.

Na het in ontvangst nemen van mijn koffer verwijder ik het bagagelabel en wil ik de aankomsthal verlaten. Maar dat gaat zomaar niet! Bij de uitgang wordt gecontroleerd of het bagagelabel van je koffer wel overeenkomt met het reçu dat op je boardingpass is geplakt. Een verstandige veiligheidsmaatregel eigenlijk, want anders kan iedereen maar een koffer meenemen. Maar het is wel voor het eerst dat ik dat meemaak. Dus terug naar de prullenbak om mijn label te recupereren! Dat lukt gelukkig.

Om circa 22.00 h. rijden we weg met het busje naar het een paar uur ten westen van Havana gelegen San Diego de los Baños. Al spoedig bevinden we ons op de hoofdweg van Cuba, die het hele eiland van oost naar west doorkruist (en andersom). Er is geen maanlicht en evenmin straatverlichting en het wegdek verkeert in een abominabele staat, maar onze Cubaanse chauffeur trapt hem toch behoorlijk op de staart. Ik begrijp niet hoe hij dat aandurft. En inderdaad, het duurt niet lang of we rijden voluit over een te groot gat in de weg en we lopen een klapband op.

In donker verwisselt onze chauffeur de band en voort gaan we weer, iets rustiger maar nog steeds stevig doorrijdend. Iets voor twaalven komen we aan bij het hotel en na een omslachtige ‘inklaringsprocedure’ duiken we gelijk in bed.

Het hotel blijkt Cubaans sober, het lichtpeertje van het lampje op het nachtkastje is kapot, het lampje op het andere nachtkastje heeft helemaal geen peertje. De waterdruk is net voldoende om de stortbak van de WC in een paar uur te vullen. En het ontbijt is sober. Maar goed, zo gaat dat kennelijk in Cuba!

Dinsdag 13 februari regent het ’s morgens aan een stuk door. Maar we stappen toch maar in het busje, met een Cubaanse jongedame als plaatselijke vogelgids. Onze eigen Nederlandse gids is nog nooit in Cuba geweest maar blijkt de Cubaanse soorten toch al aardig onder de knie te hebben. Gelukkig wordt het niet veel later droog en kunnen we aan de slag.

De nieuwe soorten vliegen ons uiteraard om de oren, een kleine veertig ‘lifers’ voor mij op deze eerste dag! Waaronder Brown pelican (Pelecanus occidentalis), Amerikaanse slangenhalsvogel (Anhinga anhinga), oftewel ‘Anhinga’, Cubaanse dwerguil (Glaucidium siju), Cubaanse trogon (Priotelus temnurus) en de nodige Amerikaanse zangertjes.

Cuban pygmy owl (Glaucidium siju), Cuba, 13 februari 2024 (Fotograaf: JK)

Ook doen we de enige zoogdierwaarneming van deze reis, in de vorm van een viertal slapende Huisvleermuizen (Pallas’s mastiff bat, Molossus molossus).

Woensdagochtend halen we onze Cubaanse gids onderweg op en bezoeken een park. Dat levert uiteraard weer de nodige aanvullingen op de lijst op, waaronder Least grebe (Tachybaptus dominicus), Cuban green woodpecker (Xiphidiopicus percussus) en mijn enige Olive-capped warbler (Setophaga pityophila) van deze reis (maar dat kan wel aan mij liggen, want af en toe duizelde het me van alle (Amerikaanse) zangertjes die werkelijk overal in het struikgewas opdoken).

Cuban green woodpecker (Xiphidiopicus percussus), Cuba , 14 februari 2024 (Fotograaf: JK)

We zetten onze Cubaanse schone af bij haar huis en reizen af naar een hotel te Playa Larga, gelegen aan de Varkensbaai, beroemd vanwege de mislukte invasie van 1961 (niet dat hotel, maar die baai). Onderweg scoren we leuke soorten, zoals Kleine topper (Aythya affinis), Ringsnaveleend (Aythya collaris), Roodstaartbuizerd (Buteo jamaicensis) en Kleinste strandloper (Calidris minutilla). Bij die Amerikaanse eenden in Nederland krijg ik altijd een wat onbestemd gevoel, zeker als dat weer eens aan de Wieringermeerdijk is, maar dit hier is echt!

In het hotel ontmoeten we onze nieuwe lokale gids en maken een afspraak voor de volgende dag.

De accommodatie bestaat uit vakantiehuisjes met stromend water! Wel valt de elektriciteit soms uit, net als in het vorige hotel, maar ja, dit is Cuba! Ook de maaltijden in het hotel zijn Cubaans sober.

Donderdagochtend 15 februari maken we een zeer lange wandeling, grotendeels door bosgebied. Het omhoog loeren in het bladerdak om de vogels op hun buik te zien is bepaald niet mijn ding, maar je moet toch wat. Het levert wel veel soorten op, zoals American white ibis (Eudocimus albus), Cuban parakeet (Psittacara euops) en Bare-legged owl (Margarobyas lawrencii), naast allerlei zangertjes.

Cuban parakeet (Psittacara euops), Cuba , 15 februari 2024 (Fotograaf: JK)

’s Middags bezoeken we een tuin met feeders, waar veel vogels op af komen en waar ook wat Bee-hummingbirds (Mellisuga helenae) rondvliegen: de kleinste vogel ter wereld! En ’s avonds gaan we opnieuw naar het bosgebied, maar we hoeven er niet in want bij de ingang laat de Cubaanse nachtzwaluw (Antrostomus cubanensis) zich al moeiteloos inkoppen.

Cuban emerald (Chlorostilbon ricordii), Cuba, 15 februari 2024 (Fotograaf: JK)

Vrijdagochtend bezoeken we het uitgestrekte moerasgebied van Zapata. Doelsoorten zijn onder andere de Zapata winterkoning (Ferminia cerverai) en de Zapata sparrow (Torreornis inexpectata). Daarna bezoeken we nog een bosgebiedje dat onder andere beide soorten Waterlijsters oplevert (Parkesia motacilla en Parkesia noveboracensis).

Zapata sparrow (Torreornis inexpectata), Cuba , 16 februari 2024 (Fotograaf: JK)

’s Middags bezoeken we de ‘Ciénaga de Zapata’, wat een veel opener deel is van het moerasgebied. De vogels zitten soms wat ver, maar de soorten zijn om van te smullen, met o.a. Amerikaanse witte pelikaan (Pelecanus erythrorhynchos), Clapper rail (Rallus crepitans), Northern harrier (Circus hudsonius) en Forsters stern (Sterna forsteri), om maar een greep te doen.

Zaterdag bezoeken we een plek in het bos waar duiven met voer worden gelokt. Bij onze aankomst foerageert er al een paartje Fernandina’s flickers (Colaptes fernandinae) in de berm en de duiven laten ons vervolgens niet in de steek.

Blue-headed quail-dove (Starnoenas cyanocephala) en Greater Antillean grackles (Quiscalus niger), Cuba, 17 februari 2024

In de middag is er opnieuw een boswandeling gepland, maar die sla ik maar over, anders krijg ik een stijve nek van het omhoogkijken. Dat kost me uiteraard wel een paar soorten.

Zondag 18 februari maken we een lange tocht naar het oosten, via Cienfuegos en Trinidad, naar een logement te Camaguey. Tijdens de lunchpauze te Trinidad vliegt er een Sharp-shinned hawk (Accipiter striatus) over, een buitenkansje!

Maandag bezoeken we eerst het landgoed ‘La Belén’ ten zuiden van Camaguey. Niet zo heel ver weg, maar het wegdek is zelfs voor Cubaanse begrippen hemeltergend slecht (en dat wil wat zeggen!), dus het neemt de nodige tijd in beslag. Maar het is de moeite waard, met o.a. Plain pigeon (Patagioenas inornata) en Cuban palm crow (Corvus minutus). En dan op weg naar ons laatste verblijf, vier dagen in een all-in vijfsterren-resort te Cayo Coco. Die vijf sterren, dat zal dan wel naar Cubaanse maatstaven zijn geweest, maar goed, je moet niet zeuren.

Ook te Cayo Coco valt er op vogelgebied het nodige te beleven, zowel op het gebied van zeevogels (sterns, meeuwen) als steltlopers en zangvogels. De zich weer af en toe vertonende Amerikaanse fregatvogels (Fregata magnificens) vormen een aangename noot.

Piping plover (Charadrius melodus), Cuba, 21 februari 2024

En op vrijdag 24 februari rijden we naar Havana. Na een kort bezoek aan de stad gaan we naar het vliegveld waarvandaan we de nachtvlucht naar Madrid uitzitten, om zaterdagmiddag rond 18.00 h. aan te komen op Schiphol.

De resultaten, qua vogels (de vierde kolom geeft aan of het voor mij een nieuwe soort betreft, de vijfde kolom geeft aan op hoeveel van de effectieve 11 dagen ik de soort heb waargenomen):

	Soort	Wetenschappelijke naam	Nieuw	Aant.
1	Least grebe	Tachybaptus dominicus	*	3
2	Dikbekfuut	Podilymbus podiceps		1
3	Amerikaanse fregatvogel	Fragata magnificens	*	3
4	American white pelican	Pelecanus erythrorhynchos	*	1
5	Brown pelican	Pelecanus occidentalis	*	9
6	Anhinga	Anhinga anhinga	*	2
7	Double-crested cormorant	Phalacrocorax auritus	*	3
8	Neotropical cormorant	Phalacrocorax brasilianus		5
9	Great blue heron	Ardea herodias	*	5
10	Grote zilverreiger	Ardea alba		8
11	Snowy egret	Egretta thula		3
12	Reddish egret	Egretta rufescens	*	2
13	Tricolored heron	Egretta tricolor	*	3
14	Little blue heron	Egretta caerulea	*	5
15	Least bittern	Ixobrychus exilis	*	1
16	Kwak	Nycticorax nycticorax		2
17	Yellow-crowned night-heron	Nyctanassa violacea	*	1
18	Groene reiger	Butorides striata		4
19	Koereiger	Bubulcus ibis		10
20	Roseate spoonbill	Platalea ajaja	*	2
21	Zwarte ibis	Plegadis falcinellus		2
22	American white ibis	Eudocimus albus	*	5
23	Amerikaanse flamingo	Phoenicopterus ruber	*	2
24	West-Indian whistling duck	Dendrocygna arborea	*	1
25	White-cheecked pintail	Anas bahamensis		1
26	Amerikaanse smient	Mareca americana		2
27	Blauwvleugeltaling	Spatula discors		5
28	Slobeend	Spatula clypeata		3
29	Kleine topper	Aythya affinis		4
30	Ringsnaveleend	Aythya collaris		2
31	Middelste zaagbek	Mergus serrator		1
32	Rosse stekelstaart	Oxyura jamaicensis	*	2
33	Kalkoengier	Cathartes aura		11
34	Visarend	Pandion haliaetus		5
35	Amerikaanse blauwe kiekendief	Circus hudsonius	*	1
36	Roodstaartbuizerd	Buteo jamaicensis	*	2
37	Sharp-shinned hawk	Accipiter striatus	*	1
38	Gundlach’s hawk	Accipiter gundlachi	*	1
39	Cuban black hawk	Buteogallus gundlachii	*	3
40	Crested caracara	Caracara cheriway	*	5
41	Amerikaanse torenvalk	Falco sparverius		6
42	Slechtvalk	Falco peregrinus		1
43	Smelleken	Falco columbarius		5
44	Clapper rail	Rallus crepitans	*	1
45	Waterhoen	Gallinula chloropus		3
46	Amerikaanse meerkoet	Fulica americana	*	3
47	Purple gallinule	Porphyrio martinicus	*	2
48	Northern jacana	Jacana spinosa	*	2
49	Limpkin	Aramus guarauna	*	1
50	Amerikaanse kluut	Recurvirostra americana	*	1
51	Steltkluut	Himantopus himantopus		4
52	Zilverplevier	Pluvialis squatarola		3
53	Amerikaanse goudplevier	Pluvialis dominicus		1
54	Amerikaanse bontbekplevier	Charadrius semipalmatus	*	3
55	Wilson’s plover	Charadrius wilsonia	*	2
56	Killdeer	Charadrius vociferus	*	3
57	Piping plover	Charadrius melodus	*	3
58	Steenloper	Arenaria interpres		3
59	Kanoetstrandloper	Calidris canutus		1
60	Drieteenstrandloper	Calidris alba		2
61	Kleinste strandloper	Calidris minutilla	*	3
62	Grijze strandloper	Calidris pusilla	*	1
63	Kleine grijze snip	Limnodromus griseus	*	2
64	Amerikaanse oeverloper	Actitis macularia		3
65	Amerikaanse bosruiter	Tringa solitaria	*	1
66	Kleine geelpootruiter	Tringa flavipes		3
67	Grote geelpootruiter	Tringa melanoleuca		2
68	Willet	Tringa semipalmata	*	4
69	Steltstrandloper	Micropalama himantopus		1
70	Black skimmer	Rynchops niger		1
71	Lachmeeuw	Larus atricilla	*	5
72	Ringsnavelmeeuw	Larus delewarensis		2
73	Kleine mantelmeeuw	Larus fuscus		1
74	Amerikaanse zilvermeeuw	Larus smithsonianus		1
75	Lachstern	Gelochelidon nilotica		1
76	Reuzenstern	Hydroprogne caspia		5
77	Koningsstern	Thalasseus maximus		4
78	Forsters stern	Sterna forsteri	*	1
79	Blue-headed quail dove	Starnoenas cyanocephala	*	1
80	Grey-fronted quail-dove	Geotrygon caniceps	*	1
81	Key West quail-dove	Geotrygon chrysia	*	1
82	White-crowned pigeon	Patagioenas leucocephala	*	3
83	Plain pigeon	Patagioenas inornata	*	1
84	Mourning dove	Zenaida macroura	*	9
85	Zenaida dove	Zenaida aurita	*	3
86	White-winged dove	Zenaida asiatica	*	1
87	Common ground-dove	Columbina passerina	*	5
88	Cuban amazon	Amazona leucocephala	*	2
89	Cuban parakeet	Psittacara euops	*	2
90	Smooth-billed ani	Crotophaga ani	*	3
91	Mangrove cuckoo	Coccyzus minor	*	2
92	Great lizard cuckoo	Coccyzus merlini	*	7
93	Kerkuil	Tyto alba		1
94	Cubaanse dwerguil	Glaucidium siju	*	3
95	Bare-legged owl	Margarobyas lawrencii	*	2
96	Cuban nightjar	Antrostomus cubanensis	*	1
97	Antillean palm swift	Tachornis phoenicobia	*	5
98	Cuban trogon	Priotelus temnurus	*	4
99	Bee-hummingbird	Mellisuga helenae	*	1
100	Cuban emerald	Chlorostilbon ricordii	*	9
101	Bandijsvogel	Megaceryle alcyon	*	1
102	Cuban tody	Todus multicolor	*	5
103	Yellow-shafted flicker	Colaptes auratus	*	1
104	Fernandina’s flicker	Colaptes fernandinae	*	2
105	West-Indian woodpecker	Melanerpes superciliaris	*	6
106	Yellow-bellied sapsucker	Sphyrapicus varius	*	1
107	Cuban green woodpecker	Xiphidiopicus percussus	*	4
108	Giant kingbird	Tyrannus dominicensis	*	3
109	Loggerhead kingbird	Tyrannus caudifasciatus	*	5
110	La Sagra’s flycatcher	Myiarchus sagrae	*	4
111	Cuban pewee	Contopus carabaeus	*	7
112	Cuban martin	Progne cryptgoleuca	*	3
113	Northern rough-winged swallow	Stelgidopterix serripennis	*	1
114	Cave swallow	Petrochelidon fulva	*	2
115	Zapata winterkoning	Ferminia cerverai	*	1
116	Yellow-throated vireo	Vireo flavifrons	*	1
117	White-eyed vireo	Vireo griseus	*	1
118	Cuban vireo	Vireo nasicus	*	3
119	Red-legged thrush	Turdus plumbeus	*	7
120	Wood thrush	Hylocichla mustelina	*	1
121	Cuban solitaire	Myadestes elisabeth	*	1
122	Cuban gnatcatcher	Polioptila lembeyei	*	2
123	Blue-grey gnatcatcher	Polioptila caerulea	*	2
124	Cuban crow	Corvus nasicus	*	3
125	Cuban palm crow	Corvus minutus	*	2
126	Cuban oriole	Icterus melanopsis	*	1
127	Grey catbird	Dumetella caralinensis	*	3
128	Northern mockingbird	Mimus polyglottos	*	10
129	Bahama mockingbird	Mimus gundlachii	*	1
130	Zapata sparrow	Torreornis inexpectata	*	3
131	Eastern meadowlark	Sturnella magna	*	2
132	Tawny-shouldered blackbird	Agelaius humeralis	*	5
133	Red-shouldered blackbird	Agelaius assimilis	*	2
134	Cuban blackbird	Ptiloxena atroviolacea	*	7
135	Greater Antillean grackle	Quiscalus niger	*	11
136	Ovenbird	Seiurus aurocapilla	*	3
137	Louisiana waterthrush	Parkesia motacilla	*	2
138	Northern waterthrush	Parkesia noveboracensis	*	2
139	Yellow-headed warbler	Teretistris fornsi	*	1
140	Oriente warbler	Teretistris fernandinae	*	1
141	Black-and-white warbler	Mniotilta varia	*	4
142	Common yellowthroat	Geothlypis trichas	*	4
143	American redstart	Sethophaga ruticilla	*	7
144	Cape May warbler	Sethophaga ruticilla	*	3
145	Northern parula	Sethophaga americana	*	3
146	Magnolia warbler	Sethophaga magnolia	*	2
147	Mangrove warbler	Sethophaga petechia	*	1
148	Black-throated blue warbler	Sethophaga caerulescens	*	4
149	Palm warbler	Sethophaga palmarum	*	10
150	Olive-capped warbler	Sethophaga pityophila	*	1
151	Yellow-throated warbler	Sethophaga dominica	*	5
152	Prairie warbler	Sethophaga discolor	*	5
153	Black-throated green warbler	Sethophaga virens	*	1
154	Western spindalis	Spindalis zena	*	3
155	Yellow-faced grassquit	Tiaris olivaceus	*	6
156	Cuban grassquit	Phonipara canora	*	2
157	Cuban bullfinch	Melopyrrha nigra	*	4

En de Turkse tortel (Streptopelia decaocto), Scaly-breasted munia (Lonchura punctulata) en Huismus (Passer domesticus) als geïntroduceerde soorten.

En de Huisvleermuis (Molossus molossus) en de Noordelijke krulstaarthagedis (Leiocephalus carinatus) voor de zoogdierenlijst respectievelijk de herpetofaunalijst (naast een ongedetermineerde gekko en idem hagedis).